LƯƠNG CHÂU TỪ - VƯƠNG HÀN
★ Nguyên bản
葡萄美酒夜光杯，
欲飲琵琶馬上催。
醉臥沙場君莫笑，
古來征戰幾人回。
王 翰
★ Phiên âm
LƯƠNG CHÂU TỪ
Bồ đào mỹ tửu dạ quang bôi
Dục ẩm tì bà mã thượng thôi
Túy ngọa sa trường quân mạc tiếu
Cổ lai chinh chiến kỉ nhân hồi?
Vương Hàn
★ Chú thích
VƯƠNG HÀN: Không rõ năm sanh năm mất. Tự là Tử Vũ, người đất Tinh Châu Tấn Dương (thuộc thành phố Thái Nguyên, tỉnh Sơn Tây hiện nay). Lúc trẻ nhà giàu nên sống rất hào sảng phóng túng, thích uống rượu và ngao du sơn thủy. Đậu Tiến Sĩ đời Đường Tuấn Tôn Cảnh Vân Nguyên niên (719). Khi Trương Thuyết làm Tể Tướng có triệu ông về kinh làm quan, đến khi Trương Thuyết bị bãi chức, ông cũng bị biếm ra khỏi kinh thành. Cuối cùng ông nhậm chức Tư Mã Thông Châu và mất ở nơi đây. Ông sở trường về thơ Thất ngôn tứ tuyệt, thiên về biên tái, lời thơ rất hùng tráng, hoa lệ và cảm khái, bi phẫn với cảnh chiến tranh dai dẵng.
LƯƠNG CHÂU là đất Lũng Tây đời Đường, (nay thuộc Tp Võ Uy tỉnh Cam Túc) là vùng đất giáp ranh, do người Hán và người Hồ luân phiên cát cứ, ai mạnh thì chiếm giữ. LƯƠNG CHÂU TỪ nghĩa là tên một khúc hát của đất Lương Châu, ngoài bài nầy ra, còn có Lương Châu Từ của thi sĩ Vương Chi Hoán cũng thuộc đời Đường, vì vậy bài nầy còn có tựa là XUẤT TÁI 出塞 có nghĩa là “Xuất Chinh Ra Ngoài Biên Tái” để phân biệt.
★ Dịch nghĩa
Rượu ngon Bồ Đào rót vào chén dạ quangLƯƠNG CHÂU là đất Lũng Tây đời Đường, (nay thuộc Tp Võ Uy tỉnh Cam Túc) là vùng đất giáp ranh, do người Hán và người Hồ luân phiên cát cứ, ai mạnh thì chiếm giữ. LƯƠNG CHÂU TỪ nghĩa là tên một khúc hát của đất Lương Châu, ngoài bài nầy ra, còn có Lương Châu Từ của thi sĩ Vương Chi Hoán cũng thuộc đời Đường, vì vậy bài nầy còn có tựa là XUẤT TÁI 出塞 có nghĩa là “Xuất Chinh Ra Ngoài Biên Tái” để phân biệt.
★ Dịch nghĩa
Muốn uống, thì tiếng Tì Bà thúc quân vội vả lên ngựa.
Uống say nằm giữa sa trường xin ai đừng cười nhạo
Từ xưa đến nay, người đi chinh chiến có mấy ai trở về.
★ Dịch thơ của Mai Thắng
- Thất ngôn
Rượu bồ đào rót chén pha lê
Tiếng đàn xung trận đã tung hê
Say giữa sa trường xin chớ nhạo
Xưa nay chinh chiến mấy ai về!
- Lục bát
Bồ đào rót chén dạ quang
Giục quân lên ngựa tiếng đàn tung hê
Sa trường rượu ngất nằm lê
Xưa nay chinh chiến ai về cố hương
Mai Thắng
150426
