★ Nguyên bản
長相思
落花落葉落紛紛，
盡日思君不見君。
腸欲斷兮腸欲斷，
淚珠痕上更添痕。
我有一寸心，
無人共我說。
願風吹散雲，
訴與天邊月。
攜琴上高樓，
樓高月花滿。
相思未必終，
淚滴琴玄斷。
人道湘江深，
未抵相思畔。
江深終有底，
相思無邊岸。
我在湘江頭，
君在湘江尾。
相思不相見，
同飲湘江水。
夢魂飛不到，
所欠唯一死。
入我相思門，
知我相思苦。
長相思兮長相思，
長相思兮無盡極。
早知如此罫人心，
迴不當初莫相識。
梁意娘
★ Nguyên bản
TRƯỜNG TƯƠNG TƯ
Lạc hoa lạc diệp lạc phân phân
Tận nhật tư quân bất kiến quân
Trường dục đoạn hề trường dục đoạn
Lệ châu ngân thượng cánh thiêm ngân.
Ngã hữu nhất thốn tâm
Vô nhân cộng ngã thuyết
Nguyện phong xuy tán vân
Tố dữ thiên biên nguyệt. (.)
Huề cầm thượng cao lâu
Lâu cao nguyệt hoa mãn
Tương tư vị tất chung
Lệ trích cầm huyền đoạn. (.)
Nhân đạo Tương giang thâm
Vị để tương tư bạn
Giang thâm chung hữu để
Tương tư vô biên ngạn. (.)
Ngã tại Tương giang đầu,
Quân tại Tương giang vĩ
Tương tư bất tương kiến
Đồng ẩm Tương giang thuỷ. (.)
Mộng hồn phi bất đáo.
Sở khiếm duy nhất tử
Nhập ngã tương tư môn
Tri ngã tương tư khổ. (.)
Trường tương tư hề, trường tương tư
Trường tương tư hề, vô tận cực
Tảo tri như thử quải nhân tâm
Hồi bất đương sơ mạc tương thức.
LƯƠNG Ý NƯƠNG
* Trong Tình sử có chép vào triều nhà Chu đời Ngũ Đại, có người con gái của Lương Tiêu Hồ 梁瀟湖 tên Ý Nương 意娘, cùng với Lý sinh 李生 là họ hàng con cô con cậu. Lý sinh thường qua lại rất nhiều. Nhân ngày trung thu ngắm trăng, ngầm hẹn ước với Ý Nương, lưu luyến không rời. Sự việc lâu ngày lộ ra, Tiêu Hồ nổi giận, ngăn cấm hai người gặp nhau. Gặp ngày trời thu, Ý Nương viết bài thơ này.
★ Dịch nghĩa
Tương tư đằng đẳng
Hoa rơi, lá rụng đầy khắp nơi
Ngày mãi nhớ chàng mà không gặp được chàng
Ruột muốn đứt, chao ôi, ruột muốn đứt
Lệ trào từng ngấn, tuôn thêm từng ngấn.
(.)
Thiếp có một tấc lòng
Không có người bày tỏ
Muốn gió thổi mây tan
Để nói cùng bóng trăng bên trời.
(.)
Mang đàn cầm lên lầu cao
Lầu cao trăng hoa tràn ngập
Khúc tương tư chưa kết thúc
Nước mắt rơi làm đàn bị đứt dây.
(.)
Người bảo sông Tương sâu
Chưa bằng lòng nhớ nhau
Sông sâu còn có đáy
Lòng nhớ nhau không có bờ.
(.)
Thiếp ở đầu sông Tương
Chàng ở cuối sông Tương
Nhớ nhau mà không gặp
Cùng uống nước sông Tương.
(.)
Mộng hồn bay không tới
Chỉ còn thiếu cái chết mà thôi.
Có vào cửa tương tư của thiếp.
Mới biết nỗi khổ của tương tư.
(.)
Tương tư hoài, ôi tương tư hoài!
Tương tư kéo dài triền miên vô tận
Nếu sớm biết lòng người luôn trắc trở
Thà buổi đầu đừng quen biết nhau.
★ Dịch thơ
TRƯỜNG TƯƠNG TƯ- Dịch cổ thể Ta có một tấc lòng
Không cùng ai bày tỏ
Gió lùa mây muốn ngỏ
Với bóng trăng bên trời
Ôm đàn bước lên cao
Lầu trăng hoa choán ngự
Phổ hòa thiên tư lự
Lệ nhỏ đứt dây đàn
Sông Tương một dòng sâu
Nhớ thương nào đủ chảy
Dòng sâu còn có đáy
Nhớ thương chẳng có bờ
Thiếp ở khúc sông đầu
Chàng ở khúc sông cuối
Nhớ nhau chờ mòn mỏi
Uống chung một dòng trôi
Hồn mộng những bồi hồi
Chỉ chờ nhau cái chết
Cửa tương tư thêu dệt
Nỗi khổ này tương tư
Ơi tương tư! Hỡi tương tư
Vô tận niềm đau cảm nát nhừ
Nếu biết nhân tâm hoài trắc trở
Buổi đầu chẳng gặp chẳng thầm mơ.
- Dịch lục bátHoa rơi lá rụng nhàu nhàu
Cả ngày ngóng mãi gặp nhau đâu là
Những là ruột đứt tình xa
Những sầu ngấn lệ mắt sa tuôn dòng (.)
Rằng ta có một tấc lòng
Không người có thể để mong tỏ bày
Nhìn luồng gió thổi lùa mây
Về nơi ánh nguyệt hờ say bên trời
Ôm đàn bước nhẹ tầng khơi
Lầu hoa trăng ngự chơi vơi đỉnh tràn
Tương tư còn mãi dở dang
Lệ rơi đứt sợi dây đàn bể dâu
Sông Tương chảy một dòng sâu
Nhớ thương nào đủ bắt cầu mà qua
Dòng sâu đáy vẫn thông mà
Nhớ thương chẳng có bờ xa chắn cùng
Sông Tương thiếp ở đầu sông
Cuối sông chàng ở nhớ nhung bội phần
Nhớ nhung bày cuộc ly phân
Uống chung dòng nước soi dần nỗi đau
Thả hồn mong phút gặp nhau
Chờ nhau đến lúc nghẹn ngào buông xuôi
Cửa tương tư mấy ngõ mồi
Nỗi tương tư mấy dòng trôi xoáy lòng (.)
Tương tư trường đoạn nhớ mong
Trường tương tư đoạn bềnh bồng bay bay
Biết lòng trở ngại như này
Thì ngày xưa ấy không lay chuyện tình
Mai Thắng
(190828) 
