Phùng Bệnh Quân Nhân - Lư Luân

<C.086~Dịch Hán Thi>

Loạt bài: Đường Thi và Chiến Tranh

Bài 4: PHÙNG BỆNH QUÂN NHÂN
Tác giả: LƯ LUÂN



★ Nguyên bản

逢病軍人
行多有病住無糧，
萬里還鄉未到鄉。
蓬鬢哀吟古城下，
不堪秋氣入金瘡。
盧綸

★ Phiên âm

PHÙNG BỆNH QUÂN NHÂN

 
Hành đa hữu bệnh trú vô lương,
Vạn lí hoàn hương vị đáo hương.
Bồng mấn ai ngâm cổ thành hạ,
Bất kham thu khí nhập kim thương !

LƯ LUÂN

★ Dịch nghĩa

Đi thêm nhưng bị thương, ở lại thì không có gì ăn,
Đường về quê dài vạn dặm vẫn chưa tới.
Tóc bù rối nằm rên rỉ dưới chân tường thành bỏ hoang,
Vì không chịu nổi gió thu thổi vào vết chiến thương.

★ Dịch thơ

PHÙNG BỆNH QUÂN NHÂN

- Thất ngôn
Ngã bệnh di hành sẽ mất lương
Hoài trông quê cũ nẻo sơn trường
Tóc bời rên rỉ chan thành cổ
Đao kiếm không ngừng chạm vết thương

- Lục bát
Đi là ngã bệnh không lương
Hoài trông quê cũ dặm đường mù khơi
Tiếng rên thành cổ tóc bời
Kiểm đao nào nghĩ nương hời vết thương

Mai Thắng

--------------------

★ BIÊN SOẠN CỦA ĐỖ CHIÊU ĐỨC

• Góc Đường Thi : PHÙNG BỆNH QUÂN NHÂN

        " TÚY NGỌA SA TRƯỜNG " chỉ là cách nói hào hùng cho người chiến sĩ đã bỏ mình trong cuộc chiến,còn người CỰU CHIẾN BINH Hà Hoàng sống lây lất đến tàn cuộc chiến để rồi mỗi chiều lại một mình thổi khúc sáo buồn ngoài biên tái. Nhưng dù sao thì vẫn hơn những THƯƠNG BỆNH BINH sống oằn oại đau khổ với đói nghèo bệnh tật và với cái vết thương không bao giờ lành được do cuộc chiến gây nên vẫn hành hạ mỗi lúc giá buốt khi gió thu se sắt thổi về !... như bài PHÙNG BỆNH QUÂN NHÂN sau đây...

逢病軍人                      PHÙNG BỆNH QUÂN NHÂN
行多有病住無糧， Hành đa hữu bệnh trú vô lương,
萬里還鄉未到鄉。 Vạn lí hoàn hương vị đáo hương.
蓬鬢哀吟古城下， Bồng mấn ai ngâm cổ thành hạ,
不堪秋氣入金瘡。 Bất kham thu khí nhập kim thương !
盧綸                              Lư Luân.

        * LƯ LUÂN ( khoảng 737-799 ). Tự DUẪN NGÔN, người đất Hà Trung thuộc Huện Vĩnh Tế tỉnh Sơn Tây hiện nay. Ông là một trong mười tài tử thuộc những năm Đại Lịch ( Đại Lịch Thập Tài Tử ). đậu Tiến Sĩ cuối năm Thiên Bảo, hoạn lộ thăng trầm bất định. Đến đời Đức Tôn được triệu về làm Chiêu Ứng Lệnh, chuyển nhậm làm Phán Quan cho Hà Trung Nguyên Soái Phủ, sau thăng đến Kiểm Hiệu Hộ Bộ Lang Trung. Còn lưu lại một tập thơ " Hộ Bộ Thi Tập ".

• CHÚ THÍCH :

1. BỆNH QUÂN NHÂN : Ở đây chỉ chung cho tất cả Thương Bệnh Binh, Thương Phế Binh.
2. BỒNG MẤN : là Đầu bù Tóc rối.
3. AI NGÂM : Ai là BI AI, là buồn bã, Ngâm là THÂN NGÂM 呻吟 là Rên rỉ ( chớ không phải ngâm thơ đâu ! ), nên AI NGÂM là Rên rỉ một cách buồn thảm. ( Chớ không phải ngâm thơ một cách buồn bã đâu!).
4. CỔ THÀNH: Ở đây chỉ những thành xưa được nối lại thành Vạn Lí Trường Thành.
5. BẤT KHAM : là Chịu không nổi, Không kham nổi.
6. KIM THƯƠNG : là Vết thương do kim khí gây nên. Thuốc Kim Thương là Thuốc để rịt những vết thương bị đứt đó.

• DỊCH NGHĨA :

        GẶP THƯƠNG PHẾ BINH
Đi nhiều thành bệnh vì phải vượt đường xa, nhưng nếu dừng lại thì e sẽ không có đủ lương thực để ăn. Quê nhà xa tít ngoài vạn dặm đi hoài mà không thấy tới. Đầu bù tóc rối, đau đớn rên rỉ dọc theo bức cổ thành, vì không kham nỗi với khí thu se sắt làm nhức nhối những vết thương do đao kiếm gây nên.
        Quả là cảnh tình thê thảm của người Thương Bệnh Binh sau cuộc chiến ! Chanh đã hết nước rồi, còn ai ngó ngàng chiếu cố nữa đây ?!!!

• DIỄN NÔM :

 GẶP THƯƠNG BỆNH BINH

Đi nhiều càng bệnh, ở, không lương,
Muôn dặm về quê, muôn dặm đường !
Rên rỉ dười thành đầu tóc rối,
Hơi thu vật vả vết kim thương !

Lục bát :
Đường xa bệnh tật không lương,
Về quê muôn dặm đường trường trông quê.
Dưới thành rên rỉ ủ ê ,
Vết thương nhức buốt não nề hơi thu !

杜紹德 - Đỗ Chiêu Đức