C. Trường Tương Tư - Lương Ý Nương

<C.043><Dịch Hán thi> 

TRƯỜNG TƯƠNG TƯ - LƯƠNG Ý NƯƠNG (907-955)

★ Nguyên bản 

長相思                          

落花落葉落紛紛， 

盡日思君不見君。 

腸欲斷兮腸欲斷， 

淚珠痕上更添痕。 

我有一寸心，          

無人共我說。          

願風吹散雲，          

訴與天邊月。          

攜琴上高樓，          

樓高月花滿。          

相思未必終，          

淚滴琴玄斷。          

人道湘江深，          

未抵相思畔。          

江深終有底，          

相思無邊岸。          

我在湘江頭，         

君在湘江尾。         

相思不相見，          

同飲湘江水。          

夢魂飛不到，         

所欠唯一死。         

入我相思門，         

知我相思苦。         

長相思兮長相思， 

長相思兮無盡極。 

早知如此罫人心， 

迴不當初莫相識。 
梁意娘                          

★ Nguyên bản 

TRƯỜNG TƯƠNG TƯ

Lạc hoa lạc diệp lạc phân phân

Tận nhật tư quân bất kiến quân

Trường dục đoạn hề trường dục đoạn

Lệ châu ngân thượng cánh thiêm ngân.

Ngã hữu nhất thốn tâm

Vô nhân cộng ngã thuyết

Nguyện phong xuy tán vân

Tố dữ thiên biên nguyệt.         (.)        

Huề cầm thượng cao lâu        

Lâu cao nguyệt hoa mãn

Tương tư vị tất chung

Lệ trích cầm huyền đoạn.         (.)

Nhân đạo Tương giang thâm

Vị để tương tư bạn

Giang thâm chung hữu để

Tương tư vô biên ngạn.            (.)

Ngã tại Tương giang đầu,       

Quân tại Tương giang vĩ

Tương tư bất tương kiến

Đồng ẩm Tương giang thuỷ.    (.)

Mộng hồn phi bất đáo.            

Sở khiếm duy nhất tử

Nhập ngã tương tư môn

Tri ngã tương tư khổ.                (.)

Trường tương tư hề, trường tương tư

Trường tương tư hề, vô tận cực

Tảo tri như thử quải nhân tâm

Hồi bất đương sơ mạc tương thức.

LƯƠNG Ý NƯƠNG  

  * Trong Tình sử có chép vào triều nhà Chu đời Ngũ Đại, có người con gái của Lương Tiêu Hồ 梁瀟湖 tên Ý Nương 意娘, cùng với Lý sinh 李生 là họ hàng con cô con cậu. Lý sinh thường qua lại rất nhiều. Nhân ngày trung thu ngắm trăng, ngầm hẹn ước với Ý Nương, lưu luyến không rời. Sự việc lâu ngày lộ ra, Tiêu Hồ nổi giận, ngăn cấm hai người gặp nhau. Gặp ngày trời thu, Ý Nương viết bài thơ này.

★ Dịch nghĩa

Tương tư đằng đẳng

Hoa rơi, lá rụng đầy khắp nơi

Ngày mãi nhớ chàng mà không gặp được chàng

Ruột muốn đứt, chao ôi, ruột muốn đứt

Lệ trào từng ngấn, tuôn thêm từng ngấn.    (.)

Thiếp có một tấc lòng

Không có người bày tỏ

Muốn gió thổi mây tan

Để nói cùng bóng trăng bên trời.         (.)            

Mang đàn cầm lên lầu cao

Lầu cao trăng hoa tràn ngập

Khúc tương tư chưa kết thúc

Nước mắt rơi làm đàn bị đứt dây.       (.)

Người bảo sông Tương sâu

Chưa bằng lòng nhớ nhau

Sông sâu còn có đáy

Lòng nhớ nhau không có bờ.                 (.)

Thiếp ở đầu sông Tương

Chàng ở cuối sông Tương

Nhớ nhau mà không gặp

Cùng uống nước sông Tương.             (.)

Mộng hồn bay không tới

Chỉ còn thiếu cái chết mà thôi.

Có vào cửa tương tư của thiếp.

Mới biết nỗi khổ của tương tư.         (.)

Tương tư hoài, ôi tương tư hoài!

Tương tư kéo dài triền miên vô tận

Nếu sớm biết lòng người luôn trắc trở
Thà buổi đầu đừng quen biết nhau.

★ Dịch thơ

TRƯỜNG TƯƠNG TƯ

- Dịch cổ thể

 Rụng hoa rụng lá rụng nhàu nhàu
Trông ngóng cả ngày chẳng gặp nhau
Thương đứt ruột lòng thương đứt ruột
Lệ dầm khóe mắt lệ rơi mau

    Ta có một tấc lòng

    Không cùng ai bày tỏ

    Gió lùa mây muốn ngỏ

    Với bóng trăng bên trời

Ôm đàn bước lên cao

Lầu trăng hoa choán ngự

Phổ hòa thiên tư lự

Lệ nhỏ đứt dây đàn

    Sông Tương một dòng sâu

    Nhớ thương nào đủ chảy

    Dòng sâu còn có đáy

    Nhớ thương chẳng có bờ

Thiếp ở khúc sông đầu

Chàng ở khúc sông cuối

Nhớ nhau chờ mòn mỏi

Uống chung một dòng trôi

    Hồn mộng những bồi hồi

    Chỉ chờ nhau cái chết

    Cửa tương tư thêu dệt

    Nỗi khổ này tương tư

Ơi tương tư! Hỡi tương tư

Vô tận niềm đau cảm nát nhừ

Nếu biết nhân tâm hoài trắc trở

Buổi đầu chẳng gặp chẳng thầm mơ.

- Dịch lục bát

Hoa rơi lá rụng nhàu nhàu

Cả ngày ngóng mãi gặp nhau đâu là

Những là ruột đứt tình xa

Những sầu ngấn lệ mắt sa tuôn dòng (.)

Rằng ta có một tấc lòng

Không người có thể để mong tỏ bày

Nhìn luồng gió thổi lùa mây

Về nơi ánh nguyệt hờ say bên trời

Ôm đàn bước nhẹ tầng khơi

Lầu hoa trăng ngự chơi vơi đỉnh tràn

Tương tư còn mãi dở dang

Lệ rơi đứt sợi dây đàn bể dâu

Sông Tương chảy một dòng sâu

Nhớ thương nào đủ bắt cầu mà qua

Dòng sâu đáy vẫn thông mà

Nhớ thương chẳng có bờ xa chắn cùng

Sông Tương thiếp ở đầu sông

Cuối sông chàng ở nhớ nhung bội phần

Nhớ nhung bày cuộc ly phân

Uống chung dòng nước soi dần nỗi đau

Thả hồn mong phút gặp nhau

Chờ nhau đến lúc nghẹn ngào buông xuôi

Cửa tương tư mấy ngõ mồi

Nỗi tương tư mấy dòng trôi xoáy lòng (.)

Tương tư trường đoạn nhớ mong

Trường tương tư đoạn bềnh bồng bay bay

Biết lòng trở ngại như này

Thì ngày xưa ấy không lay chuyện tình

Mai Thắng 
(190828)